Bij Glitterbeat doen ze wel eens vaker iets speciaals, dat is geweten: zowat alle “gewone” releases op dat label onderscheiden zich op de ene of de andere manier van de mainstream en daar bovenop hebben ze ook een reeks “Hidden Musics” en daarvan is deze CD het vijfde volume. Dat namen ze op in de Pakistaanse stad Karachi, weliswaar niet de hoofdstad, maar wel het kloppend hart van de financiële en culturele kant van Pakistan. Dat land, zo weten we uit de recente geschiedenis, heeft een flink lastige reputatie in de Westerse wereld, al was het maar omdat het kernwapens heeft en omdat openbare wapendracht er al even wijdverspreid schijnt te zijn als in, pakweg, Texas.

Daar, in Karachi, trokken de mensen van Glitterbeat op pad om master Ustad Saami te gaan opnemen, zowat de laatste overblijver van de khayal-muziek, een stijl, die je, met wat goede wil, als de overgrootvader van de ons meer bekende qawwali muziek. De khayal wordt in het streng-Islamitische Pakistan weliswaar als onrein beschouwd, maar toch heeft de nu 75-jarige Saami er een serieuze fanbase en de bedoeling van deze plaat is zijn stijl voor het nageslacht te bewaren, voordat hij er het bijltje bij neerlegt. De man heeft een heel bijzondere zangstijl en een register dat niet op onze zeven noten gebaseerd is, maar er wel 49 telt. Die maakt hij niet alleen met zijn stembanden, maar hij gebruikt zijn handen op zijn stem te vervormen en de tussentonen te produceren.

De plaat, waarop Saami door een aantal jonge muzikanten begeleid wordt, werd in één lange, nachtelijke sessie opgenomen en de paan, de regionale drug ginds, werd gul gedeeld en gretig gebruikt, zelfs tot de tanden van sommige muzikanten er tegen de ochtend bloedrood van kleurden. Het verhaal wil dat de jonge begeleiders tegen de ochtend aan compleet uitgeteld waren, maar dat de oude Master nog altijd kon doorgaan. Straffe kerel dus, die in vijf “echte” tracks een sessie van ruim drie kwartier inzong en -speelde. Eén klein rustpuntje is de slechts 69 seconden durende “Hymn” en aan de andere kant van het spectrum vind je het bijna 19 minuten lange “Longing”, dat slechts begeleid wordt door een drone-achtig klinkend harmonium, een instrument dat van bij ons naar ginds werd meegenomen door missionarissen en dat heel lang verboden was op de radio.

Dat levert bijzonder knappe momenten op: bezwerende zang, die wellicht niet voor ieders oren geschikt is, maar die wel een knappe getuigenis vormen van een helaas stilaan verdwijnende muziekstijl. Ik vind dit vooral als document interessant, omdat je erin kunt horen hoe beperkt wij, Westerlingen, met onze stem omgaan. “Zingen is luisteren”, schijnt het motto te zijn van de oude meester: wel, deze plaat is een uitstekend medium om echt te leren luisteren.

(Dani Heyvaert)